Komunia
Pozwólcie dzieciom przychodzić do mnie, nie przeszkadzajcie
im;
do takich bowiem należy królestwo Boże.
Jezus Chrystu
Komunia
(łac. communio - wspólnota) określana także jako Eucharystia
(gr.eucharistía - dziękczynienie) jest jednym z
trzech sakramentów wtajemniczenia chrześcijańskiego.
Obrzęd wywodzi się od dziękczynienia złożonego Bogu Ojcu
przez Jezusa podczas swej ostatniej Paschy zwanej Ostatnią Wieczerzą, a do
liturgii chrześcijańskiej wszedł jako forma uczty sakralnej upamiętniającej
Nowe Przymierze, wspólnotę Boga ze swym ludem.
Poprzez konsekrację chleba i wina jako ciała i krwi
Chrystusa, spożywanie ich jest symbolem uczestnictwa w Jego drodze ku zbawieniu
ludzkości - męce, śmierci i zmartwychwstaniu.
Uczestnikami Eucharystii początkowo były tylko niewielkie
grupy wyznawców Chrystusa, żyjące według Jego nauk i tworzące wspólnoty.
Udział w Eucharystii uwarunkowany był chrztem i wyrażony
podstawową zasadą: "niech nikt nie je ani nie pije z waszej Eucharystii
oprócz tych, co zostali ochrzczeni w imię Pana".
Od czasów apostolskich chrzest jest wprowadzeniem do
społeczności wiernych i symbolem nowych narodzin. Przyjęcie chrztu poprzedza
określenie się wyznaniem wiary i prośba o przyjęcie do wspólnoty kościelnej.
Dorośli przystępowali do niego przygotowani i z pełną
świadomością, dzieci w obrzędzie nie mogą uczestniczyć w sposób świadomy.
Obowiązek wyznania wiary, przygotowania dziecka i
uświadomienia mu skutków przynależnosci do wspólnoty
Kościoła spoczywa na rodzicach, a w przypadku zaniedbań religijnych z ich
strony, nieobecności lub śmierci przejąć go winni opiekunowie i wspólnota.
Ustalono więc, że obrzędowi chrztu towarzyszyć mają
przedstawiciele reprezentujący wspólnotę kościelną, z których jeden w przypadku
konieczności jako chrzestny rodzic zastępczy przejmie duchową opiekę nad
dzieckiem i zadba o rozwój wiary w jego życiu.
Chrzest jako pierwszy sakrament Nowego Przymierza i
podwalina przyszłego chrześcijańskiego życia jest momentem nie tylko ważkim ale
i radosnym, stanowiącym wielką uroczystość. Jego przebieg regulowały przepisy
kościelne, a dla podkreślenia wagi wydarzenia od zawsze starano się nadać mu
odpowiednią oprawę. Elementami obrzędu chrztu, niezależnie od przynależności
społecznej i stanu majątkowego, są świeca - symbol doczesnego życia, której
płomień jest znakiem wiary i biała szata godowa - znak radości i symbol
czystości.
Przez pierwsze cztery stulecia sakramentu chrztu,
bierzmowania i komunii udzielano dzieciom w ramach jednego obrzędu.
Aczkolwiek Jezus nadał apostołom i uczniom władzę
odpuszczania grzechów, w Kościele starożytnym aż do VI wieku nie praktykowano
pokuty wielokrotnej.
W III wieku z pomniejszych grzechów oczyszczano się
modlitwą, dobrymi uczynkami i jałmużną.
Za dopuszczenie się grzechów ciężkich wykluczano z
udziału w Eucharystii, a pokutę za nie odbywano jednorazowo, dopiero na łożu
śmierci.
Z czasem Kościół zaczął korzystać z przywileju
odpuszczania grzechów i prawo do uczestnictwa w Eucharystii można było
odzyskać, wyznając grzechy i poddając się pokucie.
W IV wieku z obrzedu oddzielono
bierzmowanie, do wieku XII uważano, że komunii należy udzielać jednocześnie z
chrztem, by w razie nagłej śmierci dzieci miały otwartą drogę do zbawienia.
Na przełomie XII i XIII wieku argumentowano już, że
przyjmowanie Eucharystii powinno być świadome. Za wiek świadomości przyjmowano
przedział wiekowy pomiędzy siódmym a jedenastym rokiem życia.
Oficjalne stanowisko zajął w 1215 roku IV Sobór
Laterański, postanawiając, że wierni, którzy osiągnęli wiek rozeznania (annos discretionis), powinni
przynajmniej raz w roku przystepować do spowiedzi i
przyjmować komunię.
W XIII wieku praktycznie oddzielono chrzest od komunii,
ale dopiero w 1910 roku papież Pius X w dekrecie "Quam
singulari" ustalił wiek siedmiu lat jako ten, w
którym dziecko potrafi pojąć podstawowe prawdy wiary chrześcijańskiej,
znaczenie sakramentu i może po raz pierwszy czynnie uczestniczyć w Eucharystii.
Skąd tradycja wiosennych, głównie majowych komunii?
Za czas najwłaściwszy na wprowadzenie dzieci w tajemnicę
Eucharystii przyjęto okres paschalnej radości trwający 50 dni od Niedzieli
Zmartwychwstania do Niedzieli Zesłania Ducha Świętego, by dzieci po Pierwszej
Komunii Świętej mogły uczestniczyć w procesjach podczas oktawy Najświętszej
Eucharystii.
Czy Komunia to święto, skoro nie ma określonej daty i nie
jest dniem wolnym od pracy?
W chrześcijańskiej i polskiej tradycji z pewnością jest
świętem.
Zarazem indywidualnym, rodzinnym i kościelnym.